Η αυτοκτονία είναι μια πολύ σοβαρή κατάσταση που συνοδεύεται από πολύ μεγάλης έντασης συναισθήματα. Οι περισσότεροι άνθρωποι που πλησιάζουν προς την αυτοκτονία έχουν φτάσει σε μια ανυπόφορη συναισθηματική κατάσταση με συμπτώματα θυμού, απελπισίας, ήττας και ανημποριάς σε τρομακτικό επίπεδο. Τα άτομα με αυτοκτονικές τάσεις προκαλούν έντονα συναισθήματα στους κοντινούς τους ανθρώπους, οι οποίοι μπορεί να αντιδράσουν με συμπάθεια, επιθετικότητα ή έντονο άγχος. Συχνά το κοντινό περιβάλλον του ασθενή αισθάνεται ανήμπορο να βοηθήσει ή ακόμη και υπεύθυνο και αυτό οξύνει ακόμη περισσότερο τη κατάσταση.

Πιο συγκεκριμένα, ο τρόπος σκέψης ενός ατόμου με αυτοκτονικές τάσεις παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά:

• Επικέντρωση σε αρνητικά στοιχεία: Το άτομο με αυτοκτονικές τάσεις έχει την τάση να επικεντρώνεται στα αρνητικά στοιχεία  και γεγονότα της ζωής και της καθημερινότητας του, παραλείποντας έτσι καθετί θετικό.

• Αυτοκαταστροφικότητα:  Ακόμη και το πιο ασήμαντο γεγονός έχει την τάση να το μεγαλοποιεί, να του προσδίδει αρνητικό χαρακτήρα και να το βιώνει με τέτοιο τρόπο, ώστε να καταλήξει να το στρέφει εναντίον του.

• Αρνητικές σκέψεις: Το άτομο κατακλύζεται από αρνητικές σκέψεις για το άτομό του και για τη ζωή του. Ασκεί έντονα αρνητική κριτική στον εαυτό του, και συχνά αυτοχαρακτηρίζεται ως ανεπαρκής και  αποτυχημένος. Οι αρνητικές σκέψεις θα στραφούν και ενάντια στους άλλους, σε κάθε περίπτωση όμως το άτομο θα κατηγορήσει περισσότερο τον εαυτό του από ό, τι τους άλλους.

• Έλλειψη ελπίδας: Είναι από τα πιο χαρακτηριστικά και σημαντικά στοιχεία του τρόπου που σκέφτεται ένας αυτοκτονικός άνθρωπος. Δεν είναι σε θέση να σκεφτεί ένα θετικό μέλλον, ενώ παράλληλα δυσκολεύεται να ανακαλέσει ευχάριστα γεγονότα από το παρελθόν. Ουσιαστικά, είναι σαν να έχει διαγράψει οτιδήποτε θετικό τόσο από το παρελθόν του όσο και από το παρόν και το μέλλον του.

• Απόλυτη σκέψη: Η σκέψη ενός αυτοκτονικού ατόμου γίνεται ιδιαίτερα δύσκαμπτη: το άτομο κρίνει το καθετί με απόλυτο τρόπο (άσπρο/μαύρο) και δυσκολεύεται να βρει εναλλακτικούς τρόπους προσέγγισης σε κάθε θέμα, ή να υιοθετήσει μία διαφορετική θεώρηση. Εμμένει στη (συνήθως αρνητική) δική του άποψη, αγνοώντας εναλλακτικά επιχειρήματα που πιθανόν να οδηγούσαν σε αλλαγή της.