Η νοητική καθυστέρηση αποτελεί μια κατάσταση καθυστερημένης ή ατελούς ανάπτυξης της νόησης. Εκδηλώνεται κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του ατόμου και επηρεάζει δυσμενώς τις γνωστικές, γλωσσικές, κοινωνικές και κινητικές δεξιότητες. Τα άτομα με νοητική καθυστέρηση ενδέχεται να τα πηγαίνουν εξαιρετικά καλά σε ένα πεδίο(π.χ. μουσική, μαθηματικά) ή το αντίθετο σε κάποιο άλλο πεδίο(π.χ. στη γλώσσα). Ο υπολογισμός του νοητικού πηλίκου (IQ) χρησιμεύει σαν οδηγός στην εκτίμηση του επιπέδου νοημοσύνης, όμως πρέπει να χρησιμοποιείται προσαρμοζόμενο στη πολιτισμική προέλευση του ατόμου.

Πρόκειται για μία αναπτυξιακή διαταραχή που έχει λάβει διάφορους ορισμούς, τα σταθερά στοιχεία που εμφανίζονται όμως σε όλους είναι οι δυσκολίες στη μάθηση, στις κοινωνικές δεξιότητες και στην καθημερινή λειτουργικότητα, καθώς επίσης και το γεγονός ότι εμφανίζεται πριν το 18ο έτος ηλικίας.

Αίτια

Τα αίτια της Νοητικής Καθυστέρησης μπορεί να είναι προγεννητικά, περιγεννητικά ή μεταγεννητικά.
Προγεννητικά αίτια μπορεί να είναι οι κληρονομικοί παράγοντες, τυχόν ασθένειες ή τραυματισμοί της εγκύου, καθώς και η κακή διατροφή. Στα περιγεννητικά αίτια συγκαταλέγονται η ανοξία (δηλαδή η ασφυξία του εγκεφάλου), η πρόωρη γέννηση καθώς και ο τραυματισμός ή η αιμορραγία του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια του τοκετού. Τέλος, πιθανά μεταγεννητικά αίτια είναι λοιμώξεις όπως η μηνιγγίτιδα ή η εγκεφαλίτιδα , εγκεφαλικά τραύματα, πολύ υψηλός πυρετός ή και στέρηση τροφής κατά τους πρώτους μήνες ζωής του βρέφους.

Νοητική καθυστέρηση με δυνατότητες θεραπείας

  • Όταν οφείλεται σε απουσία ερεθισμάτων (αφορά κυρίως τα βρέφη)
  • Όταν η απουσία ερεθισμάτων συνοδεύεται από έλλειψη συναισθηματικής υποστήριξης
  • Μεμονωμένη γνωστική διαταραχή (π.χ. δυσλεξία)
  • Απλή καθυστέρηση της ανάπτυξης (συνήθως υποχωρεί σε μεγαλύτερη ηλικία)
  • Όταν συνδυάζεται με διαταραχή της ακοής ή της όρασης, βαρύ υποσιτισμό κλπ.